نان‌های گران اجباری در تهران!
آفتاب‌‌نیوز : در برخی از نانوایی‌ها، خرید کیسه پلاستیک الزامیست، در تعدادی دیگر اگر صحبت از نان ساده کنی انگار به آن‌ها توهین کردی. اگر نان کنجدی هم بخری، تعداد محدودی کنجد روی آن می‌بینی که ارزش پرداخت قیمت دو برابری هم ندارد. شاید در ابتدا این رفتار، از تعداد محدودی نانوایی دیده میشد، اما عدم رسیدگی به این تخلفات، باعث شد تا بقیه واحد‌های صنفی نیز به خود اجازه دهند تا خرید‌های اجباری و پرداخت چند برابری پول را به مشتریان تحمیل کنند.
نان به عنوان یکی از اقلام مهم و استراتژیک نه‌تن‌ها در ایران بلکه در بسیاری از کشور‌های جهان شناخته می‌شود. همین اهمیت بالا باعث شد تا با آغاز جنگ بین روسیه و اوکراین و مورد تهدید قرار گرفتن تامین گندم و ذرت در جهان، کشور‌های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد. ایران با وجود داشتن ظرفیت بالا برای تولید گندم، همچنان این قلم و سایر کالا‌های وابسته به آن را استراتژیک می‌داند.
همین موضوع باعث شده تا راهکار‌های مختلف برای عرضه و تنظیم بازار گندم و مهم‌ترین محصول آن یعنی نان به کار گیرد. آخرین تغییرات سیاستی در حوزه بازار نان، بحث یارانه نانوایی‌ها و بازگشت چهل درصد فروش نانوایان به آن‌ها از طریق یارانه توسط دولت بود که سال ۱۴۰۱ به صورت گسترده و رسمی اجرایی شد.
از جمله اهداف یاد شده برای این سیاست، کاهش دورریز نان، هدفمندتر شدن سیستم تخصیص یارانه نان و کوتاه شدن دست واسطه‌گران و چرخه پر مسئله خرید و فروش آرد‌های سهمیه‌ای بود. دولت عقیده داشت با این راهکار، هم خریدار و هم نانوایان، بهبود شرایط را تجربه خواهند کرد. اما واقعا این اتفاق رخ داد؟
پشت نانوایان برای تخلف گرم است
زمانی که برای خرید نان به هر نانوایی مراجعه می‌کنید، باید کارت اعتباری خود را در کارتخوان هوشمند حاضر کشیده و تعداد نان مورد نظر و نوع آن را مشخص کنید. هرچند این تعیین نوع، فقط برای نان‌هایی همچون بربری و سنگک وجود دارد.
نکته قابل تامل، اقدامات عجیب این نانوایی‌ها برای ارائه خدمات است؛ شاید در هر منطقه، حتی یک نانوایی هم به سختی بتوان پیدا کرد که برای خرید یک نام ساده، هزار و یک، اما و اگر پیش پایت نگذارد. «نان ساده نمی‌زنیم»، «نان ساده نداریم فقط خشخاشی»، «خشخاشی ما قیمت روی دستگاه نیست، باید دو تا نان خشخاشی توی دستگاه بزنی و کارت بکشی».
ساده‌تر بگوییم؛ در تنگنا قرار دادن افراد برای خرید آنچه که نمی‌خواهند، تبدیل به روند عادی در نانوایی‌ها شده و هیچ کس نیست تا به این وضعیت رسیدگی کند. دلیل این حرف، اعتماد به نفس بالای نانوایان است؛ زمانی که مشتریان از روند فروش آن‌ها شکایت می‌کنند، با توپی پر جواب می‌دهند: «نمی‌خواهی، نخر.» یا زمانی که از شکایت به اتحادیه حرف می‌شود، بدون نگرانی می‌گویند: «هرجا می‌خواهی برو شکایت کن. همینه که هست.»
چندی پیش سازمان غذا و دارو اعلام کرد بیشترین شکایت‌های اعلام شده به این سازمان در سال گذشته، درباره نانوایی‌ها و واحد‌های صنفی غذایی مانند رستوران بوده است. هرچند این نهاد اعلام نکرده که چه میزان به این شکایات رسیدگی شده و آیا گلایه‌ها نسبت به عملکرد نانوایی‌ها کاهش پیدا کرده یا خیر. اگر در سطح شهر بگردی، به سختی می‌توانی نانوایی را پیدا کنی که به دلیل تخلف پلمپ شده؛ اما همچنان تخلفات تعدادی از نانوایی‌ها که متاسفانه تعداد آن‌ها کم هم نیست، ادامه دارد.
در برخی از نانوایی‌ها، خرید کیسه پلاستیک الزامیست، در تعدادی دیگر اگر صحبت از نان ساده کنی انگار به آن‌ها توهین کردی. اگر نان کنجدی هم بخری، تعداد محدودی کنجد روی آن می‌بینی که ارزش پرداخت قیمت دو برابری هم ندارد. شاید در ابتدا این رفتار، از تعداد محدودی نانوایی دیده میشد، اما عدم رسیدگی به این تخلفات، باعث شد تا بقیه واحد‌های صنفی نیز به خود اجازه دهند تا خرید‌های اجباری و پرداخت چند برابری پول را به مشتریان تحمیل کنند.
سرنوشت نامعلوم کیسه‌های آرد‌های دولتی
اگر شکایت‌های گسترده به سازمان‌های نظارتی رسیده، یعنی مردم هنوز منتظرند تا نهاد‌های قضایی به موضوع ورود کنند. پرداخت یارانه سنگین به نانوایی‌ها به بهانه پایین نگه داشتن قیمت نان، در کنار ارائه آب و برق و گاز یارانه‌ای به این واحد‌های صنفی، انگار برای زیاده خواهی برخی افراد کافی نیست. هنوز آرد‌های یارانه‌ای که باید به عنوان نان به دست مردم برسد، به سایر صنوف فروخته می‌شود.
اواخر سال ۱۴۰۱ بحث گم شدن کیسه‌های آرد آن هم به تعداد زیاد مطرح شده بود که آخر سر هم مشخص نشد این کیسه‌ها از چه طریقی و توسط چه کسانی دست به دست شدند. از سویی دیگر فروش نان‌های گران اجباری، تبدیل به اصل فعالیت نانوایی‌ها شده و مردم نمی‌دانند باید این درد را به کجا ببرند. اگر به این منوال پیش برود، حتی نان هم از سفره‌ها حذف خواهد شد.
